Lijstjeswereld

Mijn zusje is half Surinaams: ze heeft het lichaam, kan dansen en heeft een kleurtje om jaloers op te worden. Wat zij tekort komt, vul ik aan: ik kom vrijwel altijd precies op tijd of net te laat en het kan me niets schelen want ik ben druk. Althans, dat is niet waar. Vaak heb ik ruimvoldoende speling om die metro te halen, die mail te schrijven of dat werk te doen. Waarom ik dan toch minstens drie keer in de week moet haasten? Vanwege MTV. Jawel! Ik heb ze door. Al mijn slechte telaatkomeigenschappen zijn volledig te wijten aan MTV en wel hierom.

Als ik 's ochtends wakker word en ik niet direct moet douchen en aankleden om de metro te halen, zet ik vaak mijn teevee even aan. Lekker even wakker worden. Na wat gezap naar de tekenfilmkanalen, drie pogingen een heel journaalbulletin te kijken op Nederland 2 - die met de doventolk ja - en een zestiende herhaling van die Discovery-documentaire kom ik vaak uit op muziek. Nu is TMF niet echt mijn muziekkanaal, dus met muziek bedoel ik MTV. Jawel, het begin is goed: Breakfast Club. Ik weet niet wie die club programmeert, maar ik houd ervan.

Na dat 'programma' start de Breakfast Club Top 10. Ojeej. Nummer tien is wel heel goed. Wie zou er op negen staan? Ik leg mijn afstandbediening onder mijn kussen. Mijn lippen doen na wat er in de peperdure clip wordt gezongen en mijn grote teen swingt onder mijn Ikea-dekbed. Nummer negen valt tegen, want dat is zo'n überhip kweekvijverliedje van mensen die ik weleens voorbij heb zien komen maar niet wil horen. Mijn hand zoekt naar de afstandbediening en ik raak in paniek: shithee, waar had ik hem nou ookweer gelaten? Als ik hem gevonden heb, komt de aftiteling al in beeld. Ach, nummer acht kan ik dan ook nog wel bekijken. Wederom: een enorm goed liedje.

Dat ritme gaat maar door en door tot er bovenin beeld verschijnt dat na de break de Top 11 at 11 wordt gestart. Ojeej. Elf liedjes rond een thema. Wat zou het thema dit keer zijn? Dieren? O. Dan zal de Bloodhound Gang er zeker instaan en dat nummer heb ik al in geen eeuwen gehoord. Tjee, dan zal ik luisteren. Nummer elf wordt ingestart: jeetje, zo'n nummer waar je nooit op zou komen. Wat zou nummer tien zijn? Voor ik het weet zit ik bij nummer vier en moet ik de lijst afkijken. Ach. Dan toch ook maar de Top 5 Most Wanted, want eigenlijk zijn dat de vijf liedjes waar ik al heel de morgen naar uitkijk.

Inmiddels heb ik tweeënhalf uur in mijn bed liggen kijken naar liedjes die ik ook op mijn ipod heb staan. Waarom? Vanwege de lijstjes! Ik vreet ze, ik leef op ze, ik lees ze, ik verorber ze, ik houd van ze, ik veracht ze en bovenal walg ik van ze. Als ik een lijstje zie, moet ik hem doornemen en weten wat er op één staat. Waarom ben ik - en geef toe: jij ook - zo obsessief voor lijstjes? Een poging een verklaring te geven in het enige format dat telt.

10 - Het moest van God. Een van de weinige overeenkomsten tussen Buddah, Jahweh en Allah is hun hang naar lijstjes. Er zit iets magisch in cijfers: van de 95 Thezis tot de ongelooflijke 613 wetten van de Torag. Een essay over moraliteit zou genuanceerder zijn maar tegelijkertijd ook moeilijker te onthouden dan de 10 geboden - en het zou Mozes een hernia opleveren.

9 - Woorden zuigen, nummers roeleren. Alles moet snel, overzichtelijk en makkelijk. Kranten en tijdschriften moeten als teevee, teevee moet als YouTube en YouTube moet in meest aangevraagd worden weergeven. Lijstjes: kom er maar in.

8 - Ze zijn webvriendelijk. In het digitale tijdperk gaat alles om de mening van de gewone man en op welke wijze kan deze zich beter uiten dan door te bloggen. Lijstjes zijn snel te lezen, overzichtelijk, bevatten een mening en doen het altijd goed in discussies en gesprekken.

7 - Uhmz.. Merken! Niet enkel om ze te verkopen, maar voor de verkoopideeën. Plak er een pakkende zin onder, een nummer en verkopen zal het. Stel dat de Founding Fathers van Amerika hun Bill of Rights de '10 Great Tips for a Freedom-tastic Country!' hadden genoemd: dan hadden we nu allemaal kunnen onthouden wat erin stond.

6 - Omdat die ander gewoon idioot is. Je wil autoriteit opleggen: jouw mening telt. Echter, een lijstje is ook een uitnodiging om de discussie aan te gaan met jouw autoriteit. Is een lijstje waar je het mee eens bent leuk? Nee! Een goed lijstje neemt de lezer mee en laat ze een betere samenstelling vezinnen; hij is niet volkomen juist en niet helemaal fout.

5 - Omdat we smachten naar gerechtigheid. De wereld van het lijstje is de echte wereld. Daarin is niet iedereen speciaal, niet iedere bijdrage van waarde en krijgt niet iedereen een prijs en voldoening voor het enkel meedoen. Nee! In de wereld van het lijstje is bijna raak gewoon helemaal mis. Iedere dag is de dag des oordeels: dingen zijn goed genoeg of niet. Punt.

4 - Om te onthouden - en te vergeten. Bokito, wie kemt hem nog? Iedereen nog wel. Bomaanslagen op de metro in Madrid? Weet iemand zonder te google'en te zeggen in welk jaar ze plaatshadden? Vast niet. Onze maatschappij is er een van hypes. We zijn constant bezig met het volgende, betere onderwerp. De lijstjes zijn onze enige vorm van rust en pauze: wat is er nog over na al die hypes, gebeurtenissen en onderwerpen? Wat was nou echt belangrijk en waar waren we iets te enthousiast over?

3 - Want het universum is willekeurig en gevoelloos. Wat is het alternatief voor een lijstje? Een grote wat-betekent-het-allemaal-theorie? Nee, veel te saai. Soms is het leven gewoon het ene op het andere - simpel als het klinkt. De lijst is ook zo: ze impliceert een volgorde zonder valse verbindingen te maken tussen de verschillende onderdelen. Schimmelkaas en haring leven in stinkende harmonie in het Stanklijstje.

2 - Omdat het leven kort is. Achteraf is het belangrijkste aan het lijstje de maker. De lijst is er om jezelf identiteit te geven, te zeggen: 'Hier ben ik' - vooral aan het einde van het jaar wanneer we terugkijken naar verstreken tijden en realiseren hoe weinig tijd we nog over hebben. Nu we er toch zijn, kunnen we maar beter bekend zijn. Dat betekent dat je gehoord moet worden, wat mij leidt naar het... Jawel: lijstje.

1 - Omdat wanneer je nummers achter elkaar zet, mensen eigenlijk alles lezen hoe onzinnig, willekeurig of loos de inhoud van begin tot eind ook is. I rest my case.